<< terug naar overzicht

AKTIVITEITEN 2012:

    Verslag Jos

    Jos Mathot bezocht in 2012 driemaal een outreach en twee grote ziekenhuizen in Kathmandu samen met dokter Sanu, dit om naast Dhulikhel meer ziekenhuizen te leren kennen. Hieronder een deel van zijn verslag.

    Eenmaal heb ik deelgenomen aan een health camp van zes dagen. De overige dagen assisteerde ik op de emergency room van het Dhulikhel Hospital. Zes tot acht keer per jaar wordt er een camp georganiseerd door de regering in een gebied waar nauwelijks gezondheidszorg voorhanden is.
    De overheid stelt de bewoners in het gebied op de hoogte van wat er komen gaat, regelt logistieke zaken en Dhulikhel Hospital levert de medische specialisten, personeel en medicatie. Met drie jeeps en twintig personen, onder wie een orthopeed, een gynaecoloog, een oogarts, een dermatoloog, een apotheker, een tandarts en drie huisartsen (dokter Sanu, een arts van de overheid en ik) zijn we naar Burtibang geweest – 22 uur rijden van Dhulikhel – en hebben tezamen ruim 3.000 mensen behandeld. Een indrukwekkende ervaring, waarvan je je echter wel kan afvragen wat het effect ervan is op de langere termijn, aangezien een camp steeds op andere plaatsen door het land plaatsvindt. Over de follow-up van ons bezoek wist niemand mij iets te vertellen.

    De outreaches die ik heb bezocht en waar ik spreekuur heb gedaan zijn Bahunipati, Baluwa en Hindi. Hindi is sinds een halfjaar geopend en ligt tegen de Chinese grens.
    De outreaches worden één keer per week of één keer per twee weken bezocht door een team, bestaande uit een arts, een community worker en een chauffeur. De overige dagen is er in de outreach een gezondheidswerker, een vroedvrouw/verpleeg-kundige, een laborant en een kok aanwezig. Soms verblijft er gedurende enkele maanden een pas afgestudeerde arts. Labonderzoek is summier mogelijk: bse, hb, leuco’s en diff, zwangerschapstests en urineonderzoek. Bahunipati had een aparte verloskamer. Alle outreaches hebben een kleine kamer voor chirurgische verrichtingen, vooral voor wondbehandeling. Overal is een apotheek die een goed arsenaal aan medicatie bevat, waar goed mee te werken is.

    Op de dagen dat er alleen een gezondheidswerker aanwezig is, komen er gemiddeld in Bahunipati acht tot tien mensen. In Baluwa en Hindi zijn dit er gemiddeld zes tot acht. Op de dagen dat er een arts uit Dhulikhel komt, komen er drie tot vier keer zoveel. Blijkbaar is het verschil in geleverde zorg erg groot. Mijn indruk bevestigt dit ook wel. De health assistents gaven vooral veel symptomatische medicatie. Over hun diagnostische vaardigheden en hun lichamelijk onderzoek en lab onderzoek vaardigheid was ik niet onder de indruk. Ik vond ze ook erg jong. Een assistent vertelde spontaan dat hij, omdat er zo weinig mensen kwamen, bang was zijn vaardigheden te verliezen en dat hij graag terug wilde naar zijn vorige werkplek in Banepa (geen outreach). Baluwa is recentelijk ontsloten door een redelijke weg en een busverbinding. Daardoor kiezen mensen toch eerder voor de drie uur durende reis naar het Dhulikhel Hospital.  
    Op elke outreach is een computer, maar nergens werd deze gebruikt voor verslaglegging of dossiervorming. Men zag hier geen nut of voordeel van. Dat gold overigens ook voor het ziekenhuis zelf. Er wordt van elk consult een papiertje ingevuld met anamnese, diagnose en therapie erop. Deze papieren worden in grote doos bewaard en gaan uiteindelijk naar Dhulikhel. Wat er vervolgens mee gebeurt, wist men niet.

    Elke outreach heeft een groot boek, waarin per dag wordt genoteerd. Elk consult heeft erin een regel met personalia, diagnose en therapie. Er wordt niet gewerkt met patiëntnummers. Terugzoeken in de tijd naar eerdere consulten is daardoor niet mogelijk. Er is derhalve geen enkel dossier met iets van een medische voorgeschiedenis of medicatieoverzicht.
    Er was nergens beleid ten aanzien van diabetes mellitus, copd, hypertensie of hartfalen. Preventieve geneeskunde werd er volgens mij niet verricht. Of mensen tijdig terugkwamen voor bloeddruk- of diabetescontrole heb ik niet kunnen constateren (oproepbeleid?). Medicatie moesten de mensen zelf betalen. Wat er gebeurt als dat niet kan of als er geen vervolgmedicatie werd gehaald, wist men niet.

    Wat ik niet wist is dat er naast de outreaches van DH in Nepal nog 10.000 andere outreaches zijn die door de regering worden verzorgd. De ca. 150 huisartsen in dienst van de overheid, werken meer op management- en districtniveau, niet in de outreaches. Deze outreaches geven wel gratis medicijnen, wat ook een verklaring kan zijn voor de ‘rustige’ outreaches van DH. Een enkele keer komen er patiënten die eerder in een ander outreach van de regering zijn geweest en niet tevreden zijn over de medicatie of behandeling . Ook schijnen er nog veel mensen naar de traditional healers te gaan, aldus de gezondheidswerkers. De verloskundigen deden maar één of twee bevallingen per maand*. Veel zwangeren worden nog door traditionele vroedvrouwen thuis verzorgd, of gaan naar de birth clinics als die in de buurt aanwezig zijn. Elke zwangere krijgt rond week 20 een echo en bloedonderzoek. Er bestond geen gestructureerd controlebeleid tot aan de bevalling. Het hangt van de zwangere zelf af of er wordt gecontroleerd.
    Ik heb eerder de indruk dat men via telemedicin op afstand het outreachpersoneel via internet wil gaan ondersteunen vanuit DH door een arts. Iets wat al gebeurt vanuit het ziekenhuis in Patan.

    Het blijft indrukwekkend wat er in zestien jaar tijd allemaal van de grond is gekomen en wat er tot stand is gebracht, maar er is uiteraard ook nog een hele lange weg te gaan.

    * In de outreaches waar de gezondheidsprogramma’s voor de vrouwengroepen gegeven worden, zijn er beduidend meer bevallingen, zoals o.a.in Dapcha en Bolde.

<< terug naar overzicht